Chưa một lần được gặp anh (tôi gọi như vậy cho trẻ trung…), chưa được nắm tay anh và chưa được ôm anh một lần nhưng tôi thấy rất vui và hạnh phúc khi được biết, được hiểu và được chiêm nghiệm cuộc sống này cùng những trang viết, cùng tiếng lòng anh trải từ những vần thơ đầy tâm huyết của anh – Trần Thanh – Người lính già (theo cách anh gọi rất riêng về mình). Hôm nay Trang thơ văn – Mùa Say Đắm xin trân trọng giới thiệu chân dung nhà thơ Trần Thanh và 20 thi phẩm đặc sắc nhất được anh viết từ 20 năm qua.
Đến với Trần Thanh chúng ta đến với tâm tư của một người lính đã kinh qua rất nhiều mặt trận của đất nước và của cuộc đời. Tâm tư của người lính trong những ngày hành quân khi đất nước còn chìm trong khói lửa của cuộc chiến tranh bảo vệ tổ quốc hiện lên trong thơ anh vừa oai hùng, bất khuất vừa tươi mới lãng mạn, vừa mạnh mẽ kiên chung lại vừa thân thương bình dị… trong phần “Thời binh lửa” tập thơ “Hoài niệm người lính già” NXB Hội nhà văn ấn hành năm 2017, có 33 bài thơ được anh viết rất chi tiết về hình ảnh người lính.
Có lúc đó là những tâm sự của người lính lúc đứng gác “Tôi ôm súng gác đêm nay/ Như trông thấy cả những ngày tương lai”; có lúc là tâm sự về tổ quốc “Ôi tổ quốc hiên ngang anh dũng/ Tuổi hai mươi rực lửa anh hùng”; có lúc là những tâm sự trên đường hành quân “Súng đạn trên vai dẻo chân tiến bước/ Chúng tôi đi dưới bóng quân kỳ… Trên những nẻo đường hành quân rất khốc liệt ấy người lính luôn nhớ về hậu phương “Ở nơi ấy có mái nhà yên ấm/ Nơi lòng ta gửi gấm cả tình thương/ Có mẹ già tóc bạc như sương/ Có em nhỏ vui đến trường học tập”… Nhưng có lẽ đẹp và thơ mộng nhất là lúc người lính nhớ về nụ hôn đầu… nụ hôn đầu ám ảnh mãi trong lòng bởi đó là nụ hôn của tình yêu nước hòa quyện vào với tình đồng chí đồng đội và cả tình yêu đôi lứa nữa…thật xúc động biết bao…
“Nụ hôn đầu tôi đặt giữa Trường Sơn
Em gái xung phong tuổi vừa mười bảy
Đang lạnh dần trong tay tôi run rẩy
Mà trên môi thoáng nhẹ một nụ cười”
(Nụ hôn đầu – Hoài niệm người lính già)
Những tâm tư mang nặng chất lính ấy đã làm nên vẻ đẹp rất hào hoa trong thơ Trần Thanh. Cũng chính chất lính ấy đã mang đến cho thơ Trần Thanh một vẻ đẹp mới khi anh viết về những đề tài khác ngoài cuộc chiến…
Sau khi hòa bình được lập lại hồn thơ Trần Thanh nở rộ và anh viết nhiều hơn về cuộc sống đương đại. Trong phần thơ “Muôn mặt cuộc đời – Hoài niệm người lính già” anh có hơn 100 bài thơ viết về tất cả các mảng đề tài.. từ tình yêu quê hương đất nước đến những công việc hàng ngày, từ những truyện thế sự đến tình yêu đôi lứa đều được Trần Thanh thể hiện rất hình ảnh, rất chân thực qua các tác phẩm của mình.
Đặc biệt khi viết về tình yêu đôi lứa những cảm xúc dâng trào thăng hoa làm anh có được những tứ thơ hết sức đẹp và đi vào lòng người… ta thử đọc khổ thơ này xem nhé..
“Hai niềm vui đôi tim cùng rạo rực
Cùng ca vang hoan khúc của tình yêu
Vượt mùa đông giá lạnh nhớ thương nhiều
Anh đã đến! thuyền tình anh đã đến!”
(Hoan khúc của tình yêu – Hoài niệm người lính già)
Rất nồng nàn đắm say và da diết phải không nảo! Trần Thanh là vậy đó… chiến đấu hết mình, yêu hết mình, sống hết mình… chính cái hết mình đó của những người lính như anh mà tổ quốc mới được thanh bình như hôm nay, tình yêu đôi lứa mới trọn vẹ cho bao người và cuộc sống mới nên thơ như bây giờ…(không nói quá phải không..!)
Tôi rất khâm phục và rất kính trọng anh bởi không chỉ về thơ mà còn là những quan niệm sống rất đẹp, rất nhân văn của anh khi được đọc, được chia sẻ cùng những tâm tư của anh trên trang cá nhân… “Lời thơ vắt tự đáy lòng/Ý thơ gạn đục khơi trong cuộc đời/Không hoa mỹ, chẳng lả lơi/Trong thơ có cả tiếng cười, tiếng than – Tâm sự thi nhân”. Hãy lắng nghe anh nói về cuộc đời “Tôi đã đi qua hết một vòng đời và hiện đang sống ở vòng đời thứ hai theo quan niệm của người xưa.Tôi không muốn nghĩ nhiều đến cái vòng đời thứ hai này vì tôi thừa hiểu nó chứa đựng tất cả những điều mà không một ai muốn có và kết thúc là bóng tối vĩnh viễn.Đây là qui luật của tạo hóa mà từ bậc vĩ nhân đến thằng khốn nạn nhất đều sẽ đi qua Thật sòng phẳng đến lạnh lùng : Khi trở về cát bụi,giàu sang hay khốn khó đều giống như nhau,đều ra đi với hai bàn tay trắng”.
“Đời chiều chập choạng hoàng hôn
Tránh sao khoảng khắc thấm buồn vu vơ
Xin cho mượn mấy vần Thơ
Trải lòng đo được mấy bờ nông sâu
Trắng phau mây phủ mái đầu
Vô thường tất đến nhịp cầu âm dương”
(Suy ngẫm tuổi hoàng hôn)
Những vần thơ trải lòng này của anh thật sự đã làm bao người phải suy nghĩ và có những cách sống khác đi để hướng tới những điều tốt đẹp hơn.
Có thể nói thêm về những nét nghệ thuật rất đặc sắc trong các thi phẩm của Trần Thanh. Về thể loại anh viết tất cả các thể loại thơ truyền thống của Việt Nam và anh rất thành công với các thơ 5 chữ, tám chữ và lục bát… hình ảnh thơ Trần Thanh rất mộc mạc giản dị và mang chiều sâu của tư duy hình tượng cho nên đọc lên ta thấy rất ám ảnh… Ngôn ngữ thơ anh có sự đa dạng và có sự độc đáo tinh tế của người viết chuyên nghiệp, các biện pháp nghệ thuật tu từ được ẩn dấu sau con chữ rất đỗi hào hoa, phong cách chính thơ anh là phong cách “Lính và đời”…chính vì vậy các đề tài anh phản ánh trong thơ thật sự đa dạng và vì vậy có thể phù hợp với tất cả các đối tượng độc giả, đặc biệt các độc giả trong lực lượng vũ trang..!
“Vấn vương vương vấn tình đầu
Tái tê tê tái nói câu nát lòng
Đợi ai ai đợi mà mong
Nhớ ai ai nhớ…ai mong ai tìm
Ngẩn ngơ ngơ ngẩn con tim
Nhớ mong mong nhớ Anh tìm gặp Em
Phút giây giây phút êm đềm
Tháng năm năm tháng không quên tình đầu”
(Vương vấn tình đầu)
Và đây là một trong những bài thơ thể hiện tài năng sử dụng ngôn ngữ rất đỗi tinh tế của nhà thơ. Cách anh sử dụng điệp ngữ kết hợp với liệt kê thật khéo léo làm cho ta đọc câu trước không thể đừng được việc đọc câu sau, bởi sự lôi cuốn của ngôn từ…!
Có lẽ viết đến đây tôi cũng xin phép được kết thúc bài viết của mình bằng lời tâm sự của anh trong lời tựa tập thơ “Tâm sự người lính già – Trong khói lửa chiến tranh , trong lao động dựng xây , những cảm xúc chân thành hun đúc lại đã kết thành những câu Thơ . Tôi viết thơ từ xúc cảm trong lòng , những chiêm nghiệm rút ra từ hiện thực cuộc sống , mộc mạc , chân thành không hề hoa mỹ. Những sáng tác tuyển chọn trong “Hoài niệm người lính già” chắt lọc từ cảm xúc của tôi trong hơn nửa thế kỷ qua xin được dâng tặng cho cuộc đời và độc giả yêu quý” .
Trang thơ văn – Mùa Say Đắm xin được gửi lời kính chúc sức khỏe và hạnh phúc tới nhà thơ Trần Thanh, chúc anh luôn dạt dào thi hứng và rất mong muốn được cùng anh giao lưu để các bạn trẻ trong trang có thể học cách viết thơ từ anh…
Cuối xuân 2018
Lê Gia Hoài.
