Bài thơ “Tương tư”của Nguyễn Bính có câu: “Bảo rằng cách trở đò giang/ Không sang là chẳng đường sang đã đành/ Nhưng đây cách một đầu đình/ Có xa xôi mấy mà tình xa xôi”. Đây là bài thơ tình, nhưng tôi nghĩ cũng đúng với trường hợp của tôi lắm. Ờ thì có xa xôi mấy đâu, từ đây về quê tôi thì cũng chỉ 4 giờ xe chạy. Vậy mà lâu lắm rồi tôi cũng chưa có dịp về thăm. Ngày thường thì bảo bận đi làm, ngày lễ thì cũng muôn vàn lý do, nào là làm thêm hay gặp gỡ đối tác, nào lâu quá không cafe với bạn, rồi thì phải đi mua sắm trang bị thứ này thứ kia … cứ vậy mà cả năm nhiều khi chưa ló mặt về nhà. Người ta bảo những người lên thành phố rồi thì mất gốc hết cả nhiều khi cũng đúng , vì có biết bao bộn bề mãi cuốn người ta đi. Trách hờn là thế nhưng biết đâu, người sống giữa thành phố xô bồ này lại nhớ biết bao. Không về thường xuyên được, nhưng cứ hễ mỗi lần có gì vui buồn thì điều đầu tiên mà những người xa quê như tôi nghĩ đến là ba mẹ và nhà, là lối mòn quen thuộc đón đưa mỗi buổi đi về từ thời thơ bé!
Ngày tôi lên thành phố học, có những đứa bạn chê tôi nhà quê. Nhưng ngược lại cũng có rất nhiều bạn ở thành phố lại mơ ước một điều tưởng chừng đơn giản: mơ ước có quê để nhớ, để về! Và tôi tự hào về điều đó. Nếu so với ước mơ của chúng bạn thì tôi thật giàu có biết bao. Tôi có cả một dòng sông uốn quanh nhà. Tôi có cả cánh đồng đàn trâu nhởn nhơ nhai cỏ. Tôi có thật nhiều những buổi chiều ra bến sông leo cây bần hái trái, rồi nghe tiếng đờn của ba từ trong nhà vọng ra.
Ba tôi đờn và ca vọng cổ hay lắm. Mẹ nói ngày xưa ba tôi đàn ca hay nhất cái xứ Vũng Liêm này. Mà chắc do mẹ tôi thần tượng hay sao chứ tôi thấy ba tôi hát thì hay thiệt mà có nổi tiếng đâu. Rồi dòng máu đó hình như cũng truyền sang hai anh em tôi. Từ hồi học cấp 2, tôi đã thuộc rất nhiều bài vọng cổ rồi. Có bữa ba kêu thằng Hạnh ( là anh tôi) đóng vai Võ Đông Sơ còn con Phúc (là tôi) đóng vai Bạch Thu Hà. Rồi tôi hỏi vậy mẹ đóng vai gì ba, ba nói mẹ bây đóng vai khán giả. Ba kể hồi đó mẹ mày cứ tối tối là giả bộ qua nhà ông Năm chơi với cô út, thật ra là lén xem ba với mấy người bạn đàn ca tài tử ở nhà trên. Rồi cũng từ đó mà ba với mẹ để ý nhau từ lúc nào không biết.
“Rồi mới có tụi bây” chứ gì? Ba mẹ tôi mà mỗi lần kể chuyện hồi xửa hồi xưa là lúc nào cũng chốt lại thế mới có tụi bây, hay nhờ thế mà giờ mới có cho tụi bây… cốt yếu cũng để nhắc cho con “sông có nguồn, cây có cội”. Vậy mà lớn lên, hai anh em tôi đều sống xa nhà, nguồn cội vẫn ghi khắc trong tim mà nhiều lần cũng viện lý do này kia ít có về thăm lắm. Nhưng nếu vô tình nghe một bài hát hoặc xem một đoạn phim có liên quan là trong tôi lại trào dâng nỗi nhớ nhà. Nói “nhớ nhà” là nói chung vậy thôi chứ trong nỗi nhớ nhà nó bao hàm biết bao nhiêu. Tôi nhớ nhà, nhớ ba và mẹ sớm hôm chỉ quanh quẩn với vườn cây và đàn cá, đàn gà… Tôi nhớ nhà, nhớ bữa cơm quê mẹ nấu vài ba món mắm muối mà đậm đà tình nghĩa. Tôi nhớ cả tuổi thơ đến trường bằng chiếc xuồng của mẹ, nhớ cho đến bây giờ khi người ta đã xây cầu rồi, chiếc xuồng bỏ dưới bến mình ên.
Lễ này tôi lại không về được. Xem facebook thấy đứa bạn check in dưới quê mà thèm quá đỗi. Gọi cho ba mẹ nói con không về được, ba mẹ vẫn cứ xuề xoà “con bận thì lo làm đi con”. Nói vậy thôi chứ tôi biết rồi mẹ tôi lại thở dài đánh sượt, nhìn mâm cơm chỉ có hai vợ chồng già, làm qua loa vài món đơn sơ.
Nghĩ đến cảnh đó mà tôi tự trách mình, có xa xôi là mấy đâu mà cứ lần lữa mãi. Chợt nghĩ ba mẹ ngày càng già, đâu còn nhiều thời gian để mình cứ hẹn “thôi để lần sau”. Ừ thì ” lần sau”, nhất định tôi sẽ về. Tôi sẽ về hít căng lồng ngực gió đồng quê tôi thơm mùa lúa chín. Tôi sẽ về đi tìm trái bần ổi mà ngậm ngùi ôn kỷ niệm tuổi thơ. Tôi sẽ lại hát Bạch Thu Hà cho ba tôi nghe mặc dù giờ đây ông không thể đàn được nữa. Tôi sẽ về quê một ngày gần nhất, vì… “có xa xôi mấy mà tình xa xôi!”.
