Nắng thắp lửa trên nhành cây phượng vỹ
Lối em về đỏ thắm những vòng xe …
Thế rồi cơn mưa đầu mùa bất chợt ào đến không báo trước, và cũng chợt tạnh như cái cách mà nó đến. Mưa không đủ làm ướt đất, chỉ chạm vào rồi bốc hơi nhanh, làm cho không gian có một mùi ngai ngái đặc trưng. Chẳng hiểu sao tôi lại thích cái mùi đặc biệt này, chắc có lẽ tôi vui vì cuối cùng những cơn mưa cũng đến. Mẹ nói hít hơi đất này vào dễ bị ốm lắm đây. Mà đúng thật, không biết là hít phải hơi đất hay do thời tiết giao mùa mà y như rằng tôi hay bị ốm vào đầu mùa mưa. Năm nào tôi cũng ốm một trận ra trò làm cho mẹ tôi khổ sở.
Chắc có lẽ vì thế mà trong ký ức của tôi, tháng tư là mùi hơi đất khi trời đang nắng bỗng chợt mưa rào và là mùi của nồi nước xông mẹ nấu cho tôi giải cảm. Đó không phải là thuốc gì ghê gớm, chỉ là nồi nước lá mà mẹ tôi gom ở vườn nhà. Tôi còn nhớ đó là lá chanh, lá bưởi, lá sả và có cả lá khế, lá ổi nữa. Chỉ cần nấu sôi, sau đó trùm chăn kín người và xông vài lần thì cơ thể cảm thấy khỏe lại ngay. Sau này xa nhà, mỗi lần bị ốm cứ nhớ ơi là nhớ cái mùi lá xông của mẹ, uống mọi loại thuốc rồi vẫn thấy mình vẫn chưa khỏi hẳn. Có thể nói nó như là một dạng nghiện, nghiện mùi tình yêu thương và sự chăm sóc của mẹ, nghiện mùi của cây cỏ vườn nhà sau những cơn mưa, cái mùi mà chỉ ở quê mới có.
Những ngày tháng tư tiếp theo là những cơn mưa chiều như trút nước. Mưa tưới vào những cánh đồng khô nứt nẻ, mưa tắm mát những hàng cây, gột sạch những bụi bẩn trên mái nhà, mưa thấm sâu vào lòng đất làm cho những hạt mầm ngủ sâu có dịp trồi lên. Cây cũng đâm chồi nảy lộc, cả không gian là một màu xanh mơn mởn. Có những chiều trời mưa ba tôi đi đặt lờ bắt cá. Đến khi về thì nồi cơm của mẹ cũng vừa chín tới. Mẹ lấy mớ cá và tôm tép nhỏ đem kho tộ, cá lớn thì nấu canh chua, bữa cơm những ngày mưa mùa hạ ấm êm trong căn bếp nhỏ.
Cũng có khi mưa suốt đêm, buổi sáng thức dậy thấy khu vườn hình như có gì trống trải hơn mọi ngày, thì ra có một nhánh cây vừa gãy. Tôi nhớ bà tôi có trồng một cây xoài, tháng này chính là lúc xoài chín rộ. Nhưng mà khoảng giữa tháng là nhà tôi có đám giỗ, thành ra bọn tôi không được bà cho hái ăn, bà bảo để dành cho đám. Cho nên buổi tối mà có mưa thì thế nào cũng có vài trái rụng. Tôi còn nhớ tôi đã mừng như thế nào khi nhặt được những quả xoài có khi còn xanh, có khi đã chín hườm hườm, dù đa số là nó đã nứt ra chứ không còn nguyên vẹn nhưng so với lúc đó thì đấy là một niềm vui không sao tả xiết. Rồi cũng đến đám giỗ, trước ngày đó, chúng tôi giúp bà hái xoài. Cây xoài cao lắm, bà tôi dùng một cây trúc, một đầu chẻ ra và đan như là cái nơm bắt cá rồi hái từng quả xoài chín mộng. Tôi nhìn thúng xoài đánh ực một cái, rồi bưng giúp bà vào đặt ở bộ ván nhà trên, cùng với các loại lá, nếp… những thứ chuẩn bị để gói bánh. Rồi như thành lệ, những tháng tư sau này dù bà không còn, anh em chúng tôi cũng vẫn để dành những trái xoài cho đến ngày đám giỗ mới hái xuống cúng.
Tháng tư có mưa nhiều mà nắng cũng ôi thôi. Lũ ve sầu không biết đã ở đâu suốt một năm bỗng bắt đầu rục rịch kêu lên inh ỏi. Tôi còn nhớ những buổi trưa chơi đùa cùng chúng bạn dưới góc cây phượng già. Ngày xưa, lớp chúng tôi học ở đình làng, có ba cây phượng to như cổ thụ. Trời mưa rồi nắng, dưới gốc cây phượng có nhiều con côn trùng lạ lùng, bọn con trai hay dùng để doạ con gái. Có lần thằng bạn học bắt một con bọ cánh cứng hươ hươ trước mặt tôi, tôi sợ đến nỗi kẻng vào lớp rồi mà tôi vẫn không dám đi qua lối đó để vào học. Nhưng rồi bọn con trai cũng dễ thương lắm, biết con gái bọn tôi thích hoa phượng thế là trèo lên, bẻ cho mỗi đứa một chùm to. Năm đó có một bạn nam còn ghép những cánh hoa phượng rơi thành tên của tôi trên sân, để rồi trời bất chợt đổ cơn mưa, ngoảnh nhìn lại thì đã không còn thấy đâu nữa. Như mưa nắng của ngày xưa, mới đó mà đã xa lắm rồi…
Chẳng hiểu thế nào mà tôi luôn hoài niệm về những tháng tư xưa, có nắng, có mưa, có hoa phượng đỏ và bằng lăng tím cả con đường đi học. Có khu vườn cũ và mùi hương cũ, vẫn nồng nàn trong ký ức chưa phai!
