*Thế là đã đi qua 32 ngày của cuộc thi. Ngắn thế thôi mà đầy cảm xúc(cả chủ và khách)- có sôi nổi, rộn ràng, có âm thầm lặng lẽ; có hồi hộp chờ mong, âu lo khắc khoải…đậm nhất là bức xúc(của một vài tác giả). Bức xúc cũng là lẽ thường tình, bởi nghĩ suy thường tình- Tao Đàn(TĐ)là ai mà khó khăn căng thẳng, xét nét với thơ đến vậy.
*Bắt đầu bài viết theo cách đan xen giữa tổng kết và tâm tình trao đổi, thiển ý của người viết là “kết” nhanh những vướng mắc; mong muốn cuộc thi được ” đầu xuôi đuôi lọt”. Mong muốn cuộc thi được hoàn thành theo cách êm dịu nhẹ nhàng như những bài thơ- chủ ý của những người thơ. Khi còn bức xúc người thơ sẽ không lắng nghe nhau, bỏ qua điều cần thiết của giao lưu, tương tác; bỏ qua động lực, sự hứng khởi ban đầu; đi ngược lại những hiền hòa nhân hậu, tao nhã- điều mong mỏi ở thơ và phong cách của người thơ. Ta trách người, người trách ta rồi lẩn quẩn, không thấy lối ra để sáng tạo và duy trì năng lượng, cảm xúc.
*Cuộc thi chỉ là một trong những bước đi trên hành trình của TĐ, một bước học hỏi để xây dựng một sân chơi tao nhã, có chất lượng ” không đến nỗi nào”. Mỗi bạn thơ có thể đến rồi đi(có thực tế đó)hay hợp tác bền bĩ tùy vào cảm nhận và hứng thú của mình. TĐ luôn hài lòng vì đã tạo điều kiện để bạn thơ giao lưu chơi thơ, thử sức thơ, biểu diễn thơ tùy vào trình thơ của mỗi người. Nhưng hơn hết, ” quan trên trông xuống, người ta trông vào”, TĐ đã và đang vì số đông (trên hai nghìn bạn thơ) phần nào đã khích lệ trang thơ nên đi đúng đường đúng hướng.
*32 ngày, hơn 500 bài thơ của 169 tác giả gửi đến, TĐ đã loại hơn nửa số ấy, số được chọn chỉ 1/3. Người đã cảm thấy dễ chịu và không cảm thấy dễ chịu nên cùng nhìn về phía câu hỏi: Lý do bị loại?
Chọn lọc, loại bỏ trong trường hợp này là…bắt buộc.
Giám khảo không vui sướng gì khi loại một bài thơ; không cảm tính, cá nhân, thậm chí còn cân đo đong đếm tìm cách vớt vát. Nhưng sự thật một văn bản gọi là thơ mà không phải thơ rất dễ nhìn thấy; cũng như một bài thơ hay, rất dễ nhìn thấy. Sau nữa là thơ, nhưng so kè thì bài thơ ấy thua kém những bài khác về chất(Sự thua kém về chất, lý do bị loại đã được phân tích ở bài trước- đánh giá nửa chặng đường của cuộc thi- xin phép không nhắc lại).
*Chọn lọc từ hơn 500 bài để giữ lại 16 bài vào chung khảo, rõ là một công việc đòi hỏi phải tỉ mỉ, sáng suốt. Đến lúc phải so kè bài này với bài kia, hơn kém về tứ thơ lạ, đặc sắc, bài có câu thơ đặc sắc; bài nhuần nhuyễn hơn về cấu tứ, ngôn từ. Rồi bài sàn sàn nhau, tìm chọn bài tốt hơn về hợp vận, bắt vần; bài đã hay nhưng bị trừ điểm vì tác giả thiếu chú ý, mắc lỗi chính tả, mắc lỗi hình ảnh khi mô tả thời tiết, hiện tượng khí tượng(mưa ngâu rả rích, sụt sùi không đi kèm với cơn giông- gió to, sấm chớp- khác với mưa rào mùa hạ)…
* Cái được đầu tiên của cuộc thi, và bao trùm, xuyên suốt là tinh thần hăng hái, sự nhiệt tình, lòng đam mê của bạn bè thơ bốn phương(một vài tác giả có tuổi xấp xỉ 80). TĐ trân trọng và hoan nghênh tinh thần đó cũng như công sức, tình cảm của mỗi bạn thơ gửi gắm trong từng thi phẩm. Dù ở tâm thế nào, tham gia thi chỉ là thử sức hay tự tin trình diễn, con số bài thi đã chứng tỏ bạn thơ ít nhiều đã ưa thích, phần nào đã tin vào tâm huyết, trách nhiệm cầm cân nẩy mực của TĐ.
Được nữa là sự khẳng định, các tác giả đạt giải lần này có thể tin mình sẵn sàng hướng tới tầng mức cao hơn của sáng tạo bởi năng khiếu, bút lực cho phép làm vậy.
Cái được nữa là cái tình, là sự ngưỡng mộ của TĐ trước tinh thần nghiêm túc, cầu thị, khiêm nhường của nhiều tác giả dự thi. Sự hợp tác tích cực giữa chủ và khách đã tạo ra không khí thân tình, tạo thuận lợi cho hướng dẫn đăng bài, sửa bài; giải đáp khúc mắc khi bài không được chọn, rút được kinh nghiệm cho bài thi kế tiếp. Sự nhẹ nhàng thân thiện cởi mở, phong cách của những người thơ đã thật sự làm ấm lòng nhau.
* Những khiếm khuyết của cuộc thi:
Thứ nhất, TĐ không chọn được ngôi Nhất của cuộc thi, không có ” Tuyệt sắc giai nhân” hay ” Độc cô cầu bại” nào cả. 16 tác giả vào chung khảo đều sàn sàn nhau về bút pháp. 16 thi phẩm khá tròn trịa về nội dung lẫn hình thức nghệ thuật, khá tương đồng về chất. Không có thi phẩm vượt trội về ý tưởng và cách thức diễn đạt. Giám khảo chưa tìm thấy một ” khuôn vàng thước ngọc” để mạnh dạn giới thiệu cho cả vườn thơ chiêm ngưỡng và học hỏi. 16 bài thơ chung khảo, ở mỗi bài đều có chỗ này chỗ kia phải chỉnh sửa để mịn màng rực rỡ hơn.Thật lòng là vậy.
Từ thực tế đó TĐ phải điều chỉnh cơ cấu thưởng, tăng thêm một giải Nhì, một giải Ba, năm giải Tư. Quỹ tiền thưởng vẫn không thay đổi, nhưng tăng số lượng người được thưởng. Ngày 15 tháng 8 TĐ sẽ công bố kết quả và trao thưởng gồm: 02 giải Nhì; 03 giải Ba và 11 giải Tư(một kỷ lục giải Tư)
Khiếm khuyết thứ hai của cuộc thi thuộc về cái yếu chung của người làm thơ và làm thơ dự thi. Đó là sự vội vàng, thiếu kỹ lưỡng- sớm hài lòng với thi phẩm của mình. Nếu đọc đi đọc lại nhiều lần, ngắm nghía thật kỹ, từng tác giả sẽ phát hiện ra trong bài thơ của mình còn những chỗ chưa hợp lý, chưa đắc của từ ngữ; những chỗ bị hẫng về vần, nhịp; rồi khổ kết, câu kết, chỉ thay đổi một, hai chữ thì ý lời sáng hẳn. Giống như” cờ ngoài, bài trong”; ” bói ra ma quét nhà ra rác”, soi, chấm thơ khác với đọc thơ giải trí. Càng nhích vào chung khảo càng phải so kè từng bài, thế là nhìn thấy hết những dở- hay, tinh tế- thô vụng…Hơn kém nhau một chút là đã khác, đang giải Nhì thành giải Ba. Rất tiếc cho những thi phẩm rơi vào lỗi như thế.
*Cái đáng chú ý nữa là ” vấn đề” đường luật, không có bài chung khảo. Do niêm luật ngặt nghèo, gò bó chữ nghĩa, thơ thiếu hình ảnh, mất tự nhiên- lời chưa hay ý chưa đẹp, thơ nghèo cảm xúc. Giám khảo phải cân đong chọn một bài trội nhất để trao giải động viên khuyến khích.
*Đối với thơ tự do, thơ có xu hướng cách tân, đã nhìn thấy vài ba tác giả tỏ rỏ bút pháp già dặn, các thi phẩm thực sự là điểm nhấn sáng trên sàng thơ dự thi. Đó là ấn tượng về phương thức biểu đạt, thành thạo các biện pháp tu từ(so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, nói quá lên, điệp từ điệp ngữ…). Song, đây là kiểu thơ kén độc giả bởi vẻ huyền bí nhất định ở mỗi bài thơ(thoáng qua là không thích bởi thơ kém vần điệu; giám khảo phải đọc nhiều lần để thấu cảm ý tứ sâu xa của bài thơ).Vẫn biết đây là xu thế, tỷ lệ thơ này rồi sẽ ngày càng tăng trên các trang thơ. Tuy nhiên, tác giả cần nâng tầm thêm nữa- mở hơn một ít, để ý một chút về bí quyết “chốt hạ” để kích hoạt cảm xúc. Việc mất thời gian để hiểu bài thơ nói gì đã vô tình triệt tiêu hứng thú của người đọc.
* Mỗi công việc đều có bắt đầu và kết thúc. Công việc nào rồi cũng có chỗ này chỗ kia chưa vừa ý. Hơn thế, ” nghề chơi” phải lắm công phu. Dấn thân đi cùng với hệ lụy. Mỗi sự kiện dù chỉ “tí ti” vẫn phải dư âm, dư luận. TĐ đã cân nhắc trước sau rằng, thi hay không thi. Không làm, không cọ xát sẽ yên thân hơn, nhưng ngồi yên, không chịu khó chịu khổ thì không biết việc. Với tâm huyết và khát khao vời vợi phía trước,TĐ biết đón nhận những tâm tình, chỉ giáo của kẻ trên người dưới có thiện ý giúp đỡ, động viên nâng dần tầm vóc. Mong đó là những góp ý chân tình, chính xác, đầy khích lệ và phong cách của người thơ.
*TĐ có lời mong thông cảm của các tác giả gửi bài dự thi quá trễ, không đủ thời gian tích lũy điểm cộng của thành viên. Các tác giả đã là “tên tuổi”, thi phẩm dự thi đã thật sự nổi bật, sẽ bất tiện nếu xét trao giải thấp.
*TĐ trân trọng cảm ơn sự hợp tác và động viên cổ vũ của bạn thơ bốn phương trong thời gian vừa qua. Kính chúc quý bạn hữu dồi dào sức khỏe và năng lượng sáng tác, sáng tạo.
GIẢI NHẤT: Không cóGIẢI NHÌ: 2
Tác phẩm ĐÓN THU NÀY NHỚ THU XƯA Tác giả Khuyết Nhĩ Tác phẩm THU NHỚ EM Tác giả Thuần ChâuGIẢI BA: 3Tác Phẩm TÔI VÀ EM DƯỚI THU Tác giả Phạm Luyến Tác phẩm NHỮNG BƯỚC CHÂN QUEN KHÔNG CÒN VỀ NỮA Tác giả Thiên DiTác phẩm TÌNH THU Tác giả Lê Gia HoàiGIẢI TƯ: 11Tác phẩm TIẾNG THU tác giả ĐOÀN NGỌC PHƯƠNGTác phẩm HẸN Tác giả Huy LiệuTác phẩm CHO EM VÀ HUẾ TÍM XƯA Tác giả Tú PhụngTác phẩm MÙA THU VÀ EM Tác giả Nguyễn Bá HoàTác phẩm KHÚC THU MƯA Tác giả Lâm Phương ThuậnTác phẩm CHIỀU THU Tác giả Hồng Ân Tác phẩm DUYÊN NỢ MÙA THU Tác giả Nguyễn Hữu DiênTác phẩm TÌM NGỌN HEO MAY Tác giả Lan Vương Tác phẩm THU QUYẾN RŨ Tác giả Nguyễn Hữu Trí TríTác phẩm THU CHIỀU Tác giả Nguyễn Thi Hồng HạnhTác phẩm RỒI MÙA THU SẼ HIỂU Tác giả Nguyễn Đức Hoa***Trân trọng***
HuThaLi
