Chẳng biết có phải do gió trời Sín Chéng ngấm vào huyết quản, tiếng reo đại ngàn Si Ma Cai lắng vào nhịp đập con tim, vẻ hoành hùng của núi rừng Lào Cai choán ngập tâm hồn… hay không mà Vàng A Giang lại cho ra đời những “đứa thơ” sao mà xinh xắn, duyên dáng và dễ thương đến thế.
Có lẽ người thơ A Giang đã biết kết hợp rất tuyệt vời tâm hồn thi sĩ đa cảm của mình với “người tình Tây Bắc” non tơ, đầy gợi cảm mới sinh tạo những tuyệt phẩm như vậy cho đời.
Khi tạo tác phẩm, Vàng A Giang không dùng thủ pháp, thể dạng, cấu tứ vần vè, gò bó theo cách viết xưa cũ thông thường, mà anh cứ trải lòng theo mạch cảm xúc của những điều mắt thấy, tai nghe, lòng được trải nghiệm…. Thể thơ tự do rất hợp với cách xây dựng tứ thơ mang đậm dấu ấn của cách nghĩ hồn nhiên, phóng khoáng mà ta ít gặp ở người làm thơ miền xuôi…
Đọc Vàng A Giang ta cứ thấy hiện lên trước mắt mình hình ảnh con người, thiên nhiên Tây Bắc đẹp đến nao lòng. Vẻ đẹp thuần chất Tây Bắc ấy nó đơn sơ, mộc mạc, giản dị như lúa ngô khoai sắn trên nương; như ánh mắt nụ cười, lời ăn tiếng nói của đồng bào lúc quây quần bên những nép nhà sàn.
Thơ Vàng thi sĩ nào đâu chỉ là những chuyện đời đơn sơ, chuyện thiên nhiên hiển hiện mà còn là cung bậc của những cảm xúc tình yêu lứa đôi đầy nồng nhiệt. Có lẽ ai cũng phải say với tiếng khèn gọi bạn tình, tiếng đàn môi trao yêu thương đầy rung động; những lời ân ái đầy mê đắm và cả những ẩn ức đầy tâm trạng của những mối tình chưa trọn vẹn trong đời… trong thơ của Vàng.
Đọc xong mỗi thi phẩm của Vàng lòng ta lại say, say lử say lừ như vừa được thưởng thức một tuần khói trắng của nàng tiên nâu giữa núi rừng Tây Bắc đầy mê hoặc…
Nói về thơ Vàng A Giang thật khó nói hết trong một đoạn Review ngắn. Cà Phê Thứ Bảy trân trọng giới thiệu những bài thơ hay anh mới viết gần đây!
L.G.H
1
Và tiếng chim vẫn hót
Đuổi theo ngày
tôi gặp đêm
đểm rũ bỏ tôi bên góc đường
tôi gặp tôi
Những giấc ngủ đã về
những thao thức ra đi
mỗi chúng ta phải đi tìm cho mình một đóa hoa trong lòng
như ghế phải có người ngồi
đường phải có người đi
một con người một giá trị!
Hôm nay chú chim nhỏ không về nữa
chú đang đi đánh thức một vương quốc ngủ say
Tôi ơi!Không buồn nữa
khi chim đang tung bay tiếng hót
này
!Còn hơi ấm trong tổ và tiếng hót vẫn đâu đây
ngay đây này
tôi ơi!
2
Năm tháng này quê tôi
Năm tháng này quê tôi buồn như sương
Sáng thức dậy không nhìn thấy núi
Mây che khuất những chân trời.
Năm tháng này quê tôi buồn nứt nẻ
Gió thốc vào rát bỏng khô hanh
Ngày bần thần thất thểu
Đêm là mắt sâu hun hút tìm…
Năm tháng này quê tôi
Từng dòng người tha hương lũ lượt trở về
Ăm ắp thương nhớ như hòn than đỏ
cha mẹ già thêm sợi bạc… ngẫm về đời lau
Con trẻ ngẩng mặt thật lâu
Để giọt mặn chảy ngược vào đáy mắt
Chợt chao chát những cuộc thiên di.
3
Nhớ mẹ
Mùa này gió thổi dích dắc
Môi tôi chằn chịt đường gió
Những nứt nẻ bắt đầu mọc mầm
Tôi ủ mình bằng chiếc khăn bà đan
Tối tối tôi thường đốt rất nhiều củi
Hòng héo khô những hạt mầm nứt nẻ
Mẹ thường khuyên tôi ngủ sớm
Tôi không nghe, củi đốt rất nhiều
Những đường gió ngày một lớn
Những nứt nẻ đã trổ thành cây
Không còn ai khuyên tôi ngủ sớm
Muốn nghe lời mẹ… dù chỉ là một lần.
4
Cha và anh
Năm tháng này quê tôi buồn như chiếc lưới cũ
Rất lâu rồi cha và anh không đi câu
Rừng đã hết, lòng sông trơ sỏi đá
Cát đôi bờ khô khát bỏng bước chân
Cha tôi ngủ trưa – mơ vừa trở về từ kí vãng
Tiếng thú rừng náo động cơn mê
Cá quẫy trăng tan lấp lánh
Những đêm với rừng không gợn chút cô đơn
Tháng năm này quê tôi như chiếc độc mộc
Không biết về đâu giữa vơi cạn héo mòn
Ngày đi tìm cỏ, không tìm được để cắt
Đêm về trâu đói nằm co ro
Thời gian này tự thấy lòng lạc lõng
Lá rụng đầy sân, mèo kêu cả ngày
Triền núi gió nồng bỏng như cát
Cha tiễn hoàng hôn buồn từ buổi đó đến giờ.
5
Ngược làng
Người làng tôi xôn xao gió bấc
trong đêm khuya
bên bếp lửa
họ đốt củi và nói về những đồng tiền dưới xuôi
phố có gì vui
phố không mọc được núi
áo sờn vai họ gùi làng bản chìm nổi trong sương
những thân phận cong như thác
bỏng rát như thác
xuôi phố
tiếng rao lạc điệu tộc người
tôi thức trọn mỗi mùa gió bấc
đếm từng bước chân về hướng đại lộ
tiếng tù và lẩn khuất trên đồi
tôi thức trọn mỗi mùa khoai mới
gùi tộc mình ngược phố lên đồi.
6
Rời
Người làng tôi vẫn đêm ngày nối nhau xuống phố
Họ không biết đi đâu
Chỉ cần ra khỏi làng
Họ mang theo một đức tin
Và đôi mắt đỏ
Khi tiếng gà gáy đầu tiên
Nụ hôn vội được gửi lại
Những đứa con mơ màng chưa biết gì
Họ ra đi khi miếng trăng đã chếch về núi
Trăng soi bóng họ, họ dìu trăng đi
Những hạt sương chưa kịp tròn trịa
Lấm tấm vuông tròn bám gấu váy, quần
Họ ra đi
Những ngày nhớ núi
Họ lầm lũi tìm về
Rồi lại quay quắt ra đi
Khi nhớ cao như núi
Trái tim họ nở hoa
Thơm những mùa ở phố
Thơm những mùa ở quê.
7
Những ngày trong phố
Bỏ lại bình yên tôi xuôi theo dòng người xuống phố
Họ nói phố vui, không biết buồn bao giờ
Tôi tin lời họ như ong bướm tin hoa
Giờ phố buồn như lối quen ngập cỏ
Mắt nhìn đâu cũng chỉ thấy gió trời
Bao năm xuôi phố, tóc tai tôi đã khác
Tóc tôi nhiều màu, tai tôi rất nhiều khuyên
Mái tóc đen chỉ còn là kí ức
Thi thoảng lại giục tôi kiếm tìm
Ngày ngày đi tìm cuộc sống
Thì thời gian đâu để trở về kí ức
Kí ức chết rồi – kí ức êm trôi
Đêm qua, trong cơn mê sảng tôi ôm choàng kí ức
Khóc rất nhiều tôi ngụp lặn dòng sông
Nay Hà Nội gió bấc
Tôi thu lòng xơ xác ngổn ngang
Nghĩ về bình yên chốn cũ
Nghĩ về hình hài mẹ cha
Ở đó có tất cả
Người làng vẫn đêm ngày ra đi
Thành phố này rộng như kí ức
Người làng tôi ở đâu trong thành phố này.
8
Ngôi nhà cũ
Tôi muốn trở về ngôi nhà cũ
Để an dưỡng vết thương như một con thú hoang
Nghe chim hót để khâu lại những ngày rách
Nghe tắc kè hoa ru đá từ thuở nào…
Ngôi nhà cũ bao quanh là đá xám
Xám như mặt tôi, mẹ hạ sinh vào một đêm đông
Ngôi nhà cũ bao quanh là đá
Kí ức tràn kí ức hóa thạch thành cây
Tôi muốn trở về ngôi nhà cũ nơi tôi có tất cả
Giọng sang sảng của cha
Giọng trìu mến của mẹ
Tiếng cười đàn em thơ
Tình yêu thương làng xóm
Tôi muốn trở về ngôi nhà cũ
Cúi lạy những điều đã phai phôi
Nghe hồn gianh vỗ về đêm tối
Nghe chân giường mọt gặm rỗng giấc mơ.
9
Người yêu ở Pú Hồng*
Hẹn mùa sau em về làm dâu Si**
Nếu từ chối anh sẽ thêm vài ông mối
Nếu gật đầu thì theo anh lên ngựa
Đường gập ghềnh, anh lái tình yêu thẳng tắp
Không núi đồi nào cản được ta
Lạy ông, lạy bà, lạy mẹ, lạy cha
Con đưa con gái mẹ cha qua chín núi, mười đèo, sáu sông, bẩy suối
Con sẽ cõng cô ấy qua mười kiếp bản làng
Trái tim con thẳng như cây rừng Hoàng Liên Sơn
Con sẽ chăm cày cấy để cơm đầy rẫy
Bắp tay con đủ to để cô ấy gối đời mình
Vai con đủ rộng để che cơn mưa núi
Con sẽ không cho cô ấy thèm mái ấm nhà người ta
Con sẽ không cho cô ấy thèm trai lạ khác
Con sẽ yêu cô ấy như trâu yêu cánh đồng
Như cày, cuốc yêu nương
Đến mùa rẫy năm sau, cha mẹ sẽ lên chức ông bà ngoại
như cây thêm cành, như hoa thêm cánh
Cả nhà ta sẽ dìu dắt đi qua: những mùa sương gió, những mùa nắng nôi
Sau này các con lớn, con sẽ chỉ đường chúng về Pú Hồng tìm ông bà ngoại
Để ông bà ngoại mừng cho trứng, cho tuổi: chúng lớn lăn tròn phổng phao
Mai này, cơ bắp to săn thú, làm nương và tỏ tình với mặt trời trên đỉnh núi bản ta.
10
Đêm không trăng
Nắng nóng ran
Em âm thầm cháy như lửa
Mắt bao người hóa tro
Giọng em là gió
Đi hết một ngày gió bời bời trong anh
Về nhà không ngủ được
Anh mơ về gió
Anh mơ về trăng
Vào một đêm không trăng
Em giấu bố giấu mẹ
Lẻn vào gặp anh
Đêm không trăng
Đêm không gió
Chỉ có anh và em
Đất trời nín lặng
Anh vội vàng trút từng cúc
Sợ trăng lên em bẽn lẽn
Sợ gió lùa anh run tay
Tim nhắc anh khe khẽ
Trút hết cúc em, anh mới biết em là một tòa trăng
Không bẽn lẽn
Không run tay
Không khe khẽ
Chúng mình nhảy múa
Hòa vào trăng nhịp nhàng, lung linh.
11
Trập trùng tình Khâu vai
Trập trùng đá
Trập trùng mây
Trập trùng tiếng khèn thả đầy trời
Em men theo giọng hát quen vang rừng đá
Chính anh!
Bao năm biền biệt không rõ sống chết
Bao năm biền biệt tình còn đậm không anh?
Em không rõ!
Ngay lúc này em nhớ về ngày xưa…
Ngày ta tay trong tay
Ngày má áp má
Ngày môi gần môi
Ngày chúng ta còn nhau
Em lặng mình định thần
Ta còn gì nữa đâu?
Em lén nhìn anh, từng nếp nhăn xô dạt trên má
Từng dấu môi em còn đọng lại
Đôi môi xưa còn đâu đỏ mọng
Hồn môi em còn vương ít nhiều
Bàn tay gồ ghề những vết chai
Có thể ta không đến được với nhau
Nhưng đã yêu người sau trọn vẹn
Chứng cớ bàn tay chai
Em hiểu anh đã gánh cả giang sơn đời cô ấy
Em vui!
Còn chồng em cũng như anh
Gánh cả giang sơn đời em
Yêu em như ngày xưa anh yêu vậy.
12
Đợi
Tôi đợi em đã được mười năm
Nếu em không đến
Tôi sẽ hóa thành cây thành rừng
Để bố mẹ em đến chặt thành cột thành kèo
Để đêm ngày được ngắm em
Tôi đợi em đã được mười năm
Nếu em không đến
Nguyện làm bông lau ven suối
Để em hái về làm đệm làm gối êm giấc
Nếu em đi làm dâu nhà người khác
Tôi sẽ hóa thành trúc thành vầu
Để chồng em chặt làm hàng rào nhà em
Nếu em đi làm dâu nhà người khác
Tôi sẽ hóa thành giun thành dế
Ngày đêm bào mòn tươi xốp đất nhà em
Mùa màng em trâu bò có đến phá
Tôi nguyện hóa thành tảng đá ngăn trâu bò ăn
Tôi đã đợi em được mười năm
Nếu em không đến… Xin kiếp này được hóa thành con em.
V.A.G
